Hormonen hebben een belangrijke invloed op ons lichaam en het functioneren daarvan.
Hormonen zijn chemische boodschappers. Ze beïnvloeden emotie, gedrag, scheikundige stoffen in de hersenen en het immuunsysteem.
Daarnaast hebben ze invloed op de manier hoe het lichaam voedsel omzet in brandstof.
Ieder hormoon heeft een functie en wordt aangestuurd vanuit de hersenen. Een goede balans is dus van essentieel belang.
Hormonen in balans
Om onze hormonen in balans te brengen, en te houden, is het van belang om gezond te eten.
Maar helaas worden we in de huidige maatschappij enorm verleidt, of misschien wel gedwongen, om vaker te kiezen voor bewerkt voedsel dan onbewerkt voedsel.
En niet alleen voedsel kan een negatief effect hebben op onze hormoonbalans, maar ook het ouder worden, chronische stress, stoornissen in darmen en lever en de anticonceptiepil.
Zo zijn er nog een tal van oorzaken waardoor ons hormoonbalans verstoord kan raken.
Ik beschrijf de 5 belangrijkste,
Ouder worden
- Naarmate we ouder worden, verandert niet alleen de buitenkant, maar ook zeker de binnenkant.
Na ons 35ste levensjaar nemen onze vrouwelijke hormonen Progesteron en Oestrogeen af.
Progesteron wordt aangemaakt in de eierstokken, bijnier en placenta.
Progesteron zorgt voor een goede zwangerschap en voor het uitrijpen van het baarmoederslijmvlies. Ook zorgt het voor rust en stabiliteit.
Oestrogeen is ons ander vrouwelijk hormoon dat ook wordt aangemaakt in de eierstokken, bijnier, placenta maar ook in het vetweefsel.
Oestrogeen stimuleert de ontwikkeling van de vrouwelijke kenmerken als, baarmoeder, vagina, borsten en heupen. Het is libido verhogend, stimuleert de aanmaak van botweefsel en zorgt voor een stevige huid.
Naast ons “eigen oestrogeen” zijn er ook Xeno-oestrogenen en Fyto- oestrogenen.
Wat zijn Xeno-oestrogenen en Fyto-oestrogenen?
Xeno-oestrogeen: Xeno betekent vreemd of vreemdeling en verstoren je natuurlijk oestrogeen. Xeno-oestrogeen zijn synthetische stoffen met een oestrogene werking.
Deze nep-oestrogeen neemt dus de plaats in van het eigen oestrogeen in de cellen, alleen heeft het geen werking.
Xeno-oestrogenen vind je terug in bestrijdingsmiddelen, plastic verpakkingen, maar ook in cosmetische producten als dag-/nachtcrème, make-up, shampoo etc.
Fyto-oestrogenen zijn een groep stoffen die worden aangemaakt door planten. Fyto-oestrogenen hebben een antioxidanten werking en komt veel voor in sojaproducten en groene groente als asperges en broccoli en hebben ook een oestrogene werking.
In tegenstelling tot Xeno-oestrogenen zijn Fyto-oestrogenen niet schadelijk voor de gezondheid, maar werken minder dan ons eigen oestrogeen.
Ze bezetten, net als Xeno-oestrogeen, wel de cel waardoor ons eigen oestrogeen de cel niet meer in kan.
Zo ontstaat er dus oestrogeendominantie.
Progesteron en oestrogeen moeten goed met elkaar in balans zijn. Maar naarmate we ouder worden neemt progesteron af.
Oestrogeen ook maar een stuk minder snel. En hoe meer vetopslag we hebben hoe meer oestrogeen zich kan opslaan. Hoe groter het gat tussen deze twee hoe meer klachten je ervaart.
Heb je klachten als, Prikkelbaarheid, Maandelijks terugkerende hoofdpijn, Zware of pijnlijke menstruatie, Stemmingswisselingen, Gewichtstoename rond heupen en billen, Slapeloosheid?
Dan kan het zijn dat deze twee hormonen uit balans zijn. Door een hormonale analyse kun je er snel achter komen of dit ook zo is.
Chronische stress
- Stress! We hebben er allemaal wel eens mee te maken. Vaak gelukkig kortdurend.
Maar sommige hebben chronische stress.
Als we stress ervaren maken onze bijnieren Cortisol aan. Zonder cortisol kunnen we niet leven.
Cortisol beïnvloed het slaap- en waakritme, het geheugen, het concentratievermogen en het heeft invloed op de stofwisseling van suiker, vetten en eiwitten. Zo kan er snel energie worden vrijgemaakt als er gevaar dreigt en we moeten “vluchten”.
Super handig natuurlijk, maar als je continu stress ervaart kunnen je bijnieren het niet meer aan. De bijnieren raken door de grote vraag uitgeput (bijnieruitputting) en de aanmaak van cortisol neemt af. Met als gevolg een Burn-out. Kenmerken van een bijnieruitputting zijn,
– Vermoeidheid. Je hebt koffie nodig om op gang te komen
– Gebrek aan conditie in de namiddag
– Altijd maar gestrest voelen. Alles lijkt moeilijker te gaan dan vroeger
– Hunkering naar iets zouts
Leefstijl
- Voeding heeft wel de meeste invloed op een hormonale disbalans.
De voeding die wij tegenwoordig in de supermarkt kopen is vaak bewerkt. We leven tegenwoordig in een snelle maatschappij waar alles, maar snel en makkelijk moet.
De voedingsmiddelenindustrie heeft hier gretig gebruik van gemaakt. Maaltijden worden kant-en-klaar aangeleverd.
“Gezonde” voeding wordt in een steeds grotere verpakking gedaan, veel groente wordt bespoten met chemicaliën, vlees en vis is gekweekt en bevat dus niet meer zijn essentiële voedingsstoffen die wij zo hard nodig hebben.
Dan heb je ook nog de hormoon verstorende stoffen in voedsel en verpakkingen.
Hormoon verstorende stoffen zijn zware metalen of chemische stoffen. Zware metalen kun je binnen krijgen door het vlees en de vis dat we eten.
Onze koeien krijgen tegenwoordig niet meer vers gras te eten, maar geproduceerd voer. En als ze al lekker de wei in mogen is dat gras vaak nog bespoten ook.
Kleine deeltjes van deze metalen komen wel in het vlees terecht.
Vis wordt vaak gekweekt en bevatten dus niet meer de zo broodnodige gezonde vetten Omega 3.
Doordat we niet, of te weinig, biologisch (dus onbespoten) eten krijgen we veel van die bestrijdingsmiddelen binnen.
Anticonceptie
- Bij de menstruatie is het van belang dat er een goede communicatie is tussen de eierstokken en je brein. Hormonen die je menstruatie regelen moeten goed op elkaar zijn afgestemd om de cyclus optimaal te laten verlopen.
De anticonceptiepil beïnvloed die communicatie door de chemische namaakhormonen in de anticonceptiepil. Tijdens het gebruik van de anticonceptiepil heb je geen echte menstruatie. Je hebt dan geen ovulatie (eisprong) en mist daardoor het afstellen van je eigen lichaam.
De anticonceptiepil is eigenlijk alleen maar bedoeld om een zwangerschap te voorkomen.
Met de anticonceptiepil wordt de natuurlijke cyclus onderdrukt. Je maakt dan niet meer zelf de hormonen aan omdat de communicatie tussen eierstokken en brein er niet meer is.
Als je die hormonen niet meer zelf aanmaakt loop je het risico op, Moodswings, depressie, brainfog en verminderde concentratie.
Medicatie
- Ook medicijnen zijn van grote invloed op ons hormonale systeem. Om de chemische stoffen weer uit ons lichaam te krijgen moet de lever heel hard werken.
Nu kunnen sommige mensen niet zonder medicatie, maar het slikken van (te veel) aan pijnstillers is al een enorme belasting voor de lever.
Teveel sporten
- Sporten hoort toch bij een gezonde leefstijl hoor ik je denken. Ja dat klopt, zolang het niet te vaak en te fanatiek doet.
Wanneer je gaat sporten hebben we energie nodig. Door de aanmaak van cortisol komt er energie vrij dat wij kunnen gebruiken bij het sporten.
Als je heel fanatiek aan de slag gaat maken je bijnieren dus veel cortisol aan. Al die energie die dan vrijkomt verbruik je misschien niet eens. Dit is dus een overbelasting voor de bijnieren.
Dit geldt ook als je 5,6 of 7 keer per week gaat sporten.
Het is ook niet verstandig om in de avond (fanatiek) te gaan sporten.
Zoals beschreven bij punt Cortisol worden we daar alert van. Maar juist in de avond gaan we toewerken dat ons lichaam melatonine, het slaaphormoon, gaat aanmaken.
Ga je in de avond sporten dan kan het zijn dat je moeizaam in slaap komt of slecht slaapt.
Elke dag minimaal 30 minuten bewegen (wandelen of fietsen) draagt bij aan een gezond beweegpatroon.
Vind je het leuk om te wandelen in een smallgroup? Meld je dan aan voor de Hormoon Boost wandeling.
E-book
Er zijn veel meer factoren die invloed hebben op onze hormonale gezondheid.
Wil je meer weten over hoe je je hormoonbalans gezond kunt houden?
Download dan mijn E-book, “5 tips om je hormoonbalans gezond te houden”.
Klik op de afbeelding om hem te downloaden. >>>